Son yılların beğenilen yatırım aracı arabalar gündemden düşmüyor. Ekseriyetle galerilerin işi olan “al-sat” olarak bilinen araç ticaretine son bir yılda birçok şahıs da başvuruyor. Zira, ister sıfır olsun ister ikinci el, araba çok süratli satılan ve yüksek kâr getiren bir yatırım olarak görülmeye devam ediyor. “Al-sat” işi yapanlar arttıkça sistemin açıklarını süratle daha çok kişi öğreniyor.
SATIŞLARI İNCELENİYOR
Sosyal medyada ikinci el araç ticaretinde yaptığı hilelerle ilgili görüntüler çeken Metehan Meşe isimli bir genç ise yaptığı son paylaşımın akabinde reaksiyon topladı. Birçok kullanıcı gencin çektiği görüntüleri paylaşarak Bakanlığa davette bulundu. Paylaşımların ardından Ticaret Bakanlığı, Metehan Meşe hakkında inceleme başlattı. Meşe’nin araç satış süreçlerinin mercek altına alındığı öğrenildi. Meşe ise Hürriyet’e yaptığı açıklamada görüntüleri büsbütün ironi maksatlı çektiğini ve sistemdeki açıkları gösterdiğini tez etti.
‘GERÇEK DEĞİL’ İDDİASI
Meşe, yaptığı açıklamada, “Videolarımda araç ticaretindeki problemleri, sistemdeki çarpıklıkları ve aksaklıkları ironi yaparak insanlara aktarmaya çalışıyorum. ‘Al-Sat’ ismiyle çektiğim görüntüler büsbütün ironi. Lakin, birçok insan bunu gerçek sandı ve bana reaksiyon gösterdi. İroni yaptığımı anlayan bireyler ise sistemin ne kadar açıklarla dolu olduğunu, bir arabanın fiyatının hiçbir zahmete girmeden organize formda nasıl artırılabildiğini görünce şaşırdılar” sözlerini kullandı. Meşe’nin reaksiyon çeken görüntü serisinden birkaç örnek ise şu halde:
NOTERDE SATIŞI DÜŞÜK GÖSTERME
İkinci el araba, 600 bin TL’ye satın alınıyor. Daha sonra kentteki ikinci el araç pazarında bu araç satışa çıkarılıyor. Birkaç arkadaş pazarda hazır tutuluyor. Potansiyel alıcı geldiği vakit müşteri kılığındaki satıcının arkadaşları araçla ilgilenirmiş üzere yapılarak fiyat yükseltiliyor. 600 bin TL’ye alınan araç 745 bin TL’ye satılıyor. Fakat, noterde satış 601 bin TL olarak gösteriliyor. Böylelikle yüzde 18 olan KDV daha düşük tutuluyor. Al-sat’çı yakıt, ekspertiz ve noter masrafları çıkarıldığında 135 bin TL kâr elde ediyor.
SAHTE İLANLARLA PİYASAYI ŞİŞİRME
İkinci el araba satın alan Meşe, aldığı aracı ilan sitesine koyduğunda, aracı benzerlerinden daha yüksek bir fiyata aldığını fark ediyor. Bu formda aracını istediği fiyattan satamayacağını anlıyor. Satmak istediği araca emsal araçların fotoğraflarını bularak ilan sitesine onlarca geçersiz ilan veriyor ve fiyatları şişiriyor. Böylelikle kendi aracının fiyatı daha düşük kaldığı için süratle satılıyor.
VEKALET OYUNU
Şahısların senede 3’ün üzerinde araç satması yasak. Lakin, eş, dost ve akraba üzerine vekalet alarak hudut aşılıyor. Örneğin, 7 bireye alınan vekalet senede 21 araba satışı manasına geliyor. Vekalet üzerinden satış prosedürüyle ikinci el ticareti sene boyunca devam ettiriliyor.
İLAN SİTELERİNDE UYGULAMA YARIN BAŞLIYOR
Ticaret Bakanlığı tarafından ikinci elde arabadaki balon fiyatları düşürmek ismine yapılan yeni düzenlemeler yarın, yani 15 Temmuz 2023 prestijiyle devreye alınacak. Buna nazaran, ilan platformları ikinci el araca sıfır fiyattan daha yüksek bir etiket konulması engellenecek. Koyanlara 300 bin TL’lik ceza uygulanacak. Noterlerde ferdî satışlar titizlikle takip edilecek ve şahıslar üzerinden üçten fazla satış yapılamamasına yönelik sınırlamaya harfiyen uyulması sağlanacak. Gerekirse bakanlık tarafından ek önlemler de devreye alınacak.